W sezonie infekcyjnym często zmagamy się z uciążliwym nieżytem nosa. Uczucie ciężkości w głowie, problemy z koncentracją i nieprzyjemne uczucie zatkanego nosa to coś, z czym chcemy się jak najszybciej rozprawić. Jednym ze sposobów jest płukanie zatok i nosa, inaczej zwane irygacją. Jak płukać zatoki w domu? Kiedy płukanie zatok jest wskazane, a kiedy lepiej nie stosować tej metody? Dowiesz się tego z poniższego artykułu.

Płukanie zatok wskazania i przeciwwskazania

Domowe płukanie zatok jest bezpieczną niefarmakologiczną metodą, która może przynieść ulgę przy zapaleniach zatok i nieżytach nosa wywołanych infekcją albo alergią. To także zabieg profilaktyczny. Czyszczenie zatok może być stosowane już u dzieci od 4. roku życia. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania. Kiedy więc warto wykonać płukanie zatok w domu, a kiedy lepiej go nie stosować?

Wskazaniami do przeprowadzenia zabiegu płukania zatok są:

• ostre i przewlekłe zapalenie zatok,
• stan przed i po operacjach zatok przynosowych i jam nosa,
• chęć utrzymania właściwej higieny błony śluzowej nosa,
• usunięcie alergenów z jamy nosa np. pyłki roślin, kurz czy też cząstki pyłu zawieszonego w powietrzu (PM 2.5, PM 10)

Przeciwwskazania do zastosowania płukanki do zatok to:

• ostre zapalenie ucha,
• całkowicie niedrożny nos,
• krwawienia z nosa,
• zaburzenia równowagi.

Czym płukać zatoki?

Rzadko kiedy konieczne jest płukanie zatok u laryngologa. Taki zabieg najczęściej da się z powodzeniem przeprowadzić samodzielnie. Czym można przepłukać zatoki w domu? Dobre efekty daje zarówno gotowy preparat dostępny w aptece, jak i przygotowany samodzielnie roztwór soli fizjologicznej (0.9% NaCl) odpowiednio przechowywany. Do wprowadzenia preparatu do jam potrzebny będzie irygator nosowy. Równie dobrze można się jednak posłużyć buteleczką z małym otworem. A czym płukać zatoki u dzieci? Najlepiej kupić odpowiedni zestaw w aptece: z mniejszą butelką i końcówką.

Roztwór do płukania zatok i nosa to najczęściej wspomniany już roztwór soli fizjologicznej, ewentualnie zbuforowany roztwór soli fizjologicznej. W zależności od stężenia może to być roztwór izotoniczny lub hipertoniczny. Pierwszy sprawdzi się na przykład do tego, by oczyścić zatoki, gdy zmagamy się z ich zapaleniem. Drugi pomoże uporać się z towarzyszącym nieżytowi nosa obrzękiem śluzówki.

Płukanie zatok wodą – jak przyrządzić roztwór?

Do przygotowania roztworu do płukania zatok i nosa potrzebne będą woda i sól domowa lub gotowa w saszetkach dostarczana w zakupionym zestawem do płukania nosa. Ważne, by woda była jak najczystsza. Będzie miała przecież bezpośredni kontakt z delikatną i wrażliwą na działanie bakterii śluzówką.

Jaką więc wodę wybrać do domowego płukania zatok? Najlepiej, jeśli to będzie woda destylowana, przegotowana lub filtrowana. Należy ją podgrzać i rozpuścić w niej sól lub zawartość saszetki z solą. Na szklankę roztworu do płukania zatok wystarczy około pół łyżeczki soli (tak aby w przeliczeniu otrzymać 0.9% roztwór NaCl). Gotowy preparat należy przelać do irygatora lub butelki z małym otworem.

Niektórzy przekonują o zaletach płukania zatok wodą utlenioną lub płynem Lugola, jednak osobiście nie polecam tej metody i do płukania zatok takimi preparatami należy podchodzić bardzo ostrożnie. Przygotowanie zbyt stężonego roztworu może się skończyć przykrym w skutkach podrażnieniem błon śluzowych lub wręcz lokalną martwicą błony śluzowej i perforacją.

Płukanie zatok z wykorzystaniem gotowego zestawu

Producenci wyrobów medycznych oferują tak naprawdę najczęściej taki sam preparat jak ten, który możemy sporządzić samodzielnie. Na opakowaniu będzie napisane, że produkt służy do przygotowania roztworu chlorku sodu. To nic innego, jak właśnie roztwór soli fizjologicznej.

Zaletą gotowego zestawu do płukania zatok i nosa jest to, że nie musimy się martwić o proporcje. W opakowaniu znajdziemy bowiem pojemnik i saszetki. Wystarczy wsypać proszek do pojemnika pełniącego funkcję irygatora i dolać ciepłej wody. Również w tym przypadku najlepiej, jeśli będzie to woda destylowana, przegotowana lub odfiltrowana. Gdy roztwór do płukania zatok będzie gotowy, dalej postępujemy już według instrukcji, którą opiszemy za chwilę.

Jak wykonać płukanie zatok w sposób prawidłowy?

Wiele osób zastanawia się, jak płukać zatoki w domu? Okazuje się, że to bardzo proste. Aby przeprowadzić płukanie zatok prawidłowo i bezpiecznie, nie trzeba być medykiem.

Zabieg płukania zatok – instrukcja:

1. Przygotuj roztwór zgodnie z instrukcją.
2. Przyłóż butelkę lub irygator do jednego otworu w nosie.
3. Otwórz usta.
4. Ściśnij butelkę lub irygator, by wprowadzić roztwór do jam nosa.

Jeśli wszystko idzie poprawnie, to wprowadzony jedną dziurką nosa płyn wypłynie drugą dziurką. Jeśli jednak tak się nie dzieje i mimo zwiększonego ciśnienia w butelce roztwór nie wypływa, należy przerwać zabieg. Wykonywanie go dalej na siłę to najkrótsza droga do tego, by doprowadzić do ostrego zapalenia ucha środkowego.

Pamiętaj, że jeśli kilkoro domowników chce oczyścić zatoki, to każdy powinien mieć własną butelkę lub końcówkę do irygatora. Po zabiegu najlepiej pozostać w domu i nie kłaść się przez co najmniej godzinę.

Więcej ciekawych treści, dotyczących laryngologii i nurkowania możesz znaleźć na moim profilu na INSTAGRAMIE oraz na FACEBOOKU. Warto dodać do obserwowanych. Masz problem natury laryngologicznej? Umów się na konsultację w moim gabinecie.