Migdałki są istotną częścią układu immunologicznego. Ich rola jest szczególnie istotna zwłaszcza u małych dzieci. Niekiedy jednak dochodzi do przerostu migdałków podniebiennych i okazuje się, że stajemy przed koniecznością ich wycięcia. Jakie są wskazania do usunięcia migdałków? Z czym wiąże się operacja wycięcia migdałków? Ile dni trwa rekonwalescencja? O tym w dzisiejszym artykule.

Co to są migdałki podniebienne?

Migdałki pełnią rolę obronną. Chronią przed czynnikami infekcyjnymi. Mamy dwa migdałki podniebienne, znajdujące się we wgłębieniu gardzieli, po obu stronach między grzbietem języka a języczkiem. Migdałki podniebienne są owalnymi skupieniami tkanki limfatycznej, które mają zdolność do wykrywania czynników chorobotwórczych we wdychanym powietrzu i spożywanym pokarmie. Wówczas nabrzmiewają od komórek odpornościowych. Ponieważ migdałki podniebienne produkują przeciwciała, pełnią istotną rolę zwłaszcza w wieku dziecięcym i od 9. roku życia stopniowo zanikają.

Niestety, konsekwencjami ich aktywnej walki z wirusami i bakteriami może być przewlekły stan zapalny, prowadzący do ich przerostu. Migdałki podniebienne powiększają się proporcjonalnie do intensywności infekcji. Nadmiernie powiększone migdałki mogą utrudniać oddychanie. Niekiedy więc konieczne jest ich usunięcie.

Wskazania do zabiegu wycięcia migdałków

Zabieg usunięcia migdałków to tonsillektomia. Kiedy wykonuje się taką operację? Wskazaniem do usunięcia migdałków jest ich przerost, który upośledza drożność nosa, zatok przynosowych i trąbek słuchowych. Wywołuje to rozmaite problemy, w tym zaburzenia oddychania, trudności z mówieniem i przełykaniem. Przerost migdałków podniebiennych może powodować bezdech senny (zwłaszcza u dzieci), a co za tym idzie, niedotlenienie. Tonsillektomia jest przeprowadzana również w przypadku nawracających zapaleń migdałków, zatok nosa i ropnia okołomigdałkowego. Konsekwencjami przerostu migdałków podniebiennych i wskazaniem do zabiegu mogą być ponadto częste anginy bakteryjne – częste, to znaczy minimum trzy razy w roku, pięć razy w ciągu ostatnich dwóch lat, bądź sumarycznie siedem razy w ciągu ostatnich trzech lat. Usuwanie migdałków jest konieczne także w sytuacji, gdy stanowią one tzw. ognisko siejące zapalenie na organizm – u pacjentów, którzy mają zapalenie wsierdzia, zapalenie stawów lub kłębkowe zapalenia nerek. Zabieg najczęściej wykonuje się u dorosłych, rzadziej u starszych dzieci i nastolatków.

Ponieważ migdałki podniebienne do 9. roku życia pełnią ważne funkcje odpornościowe, nie usuwa się ich w młodszym wieku. U małych pacjentów przeprowadza się tonsillotomię. Pod tą nazwą kryje się częściowe usunięcie tkanki migdałków: 30-60 proc. ich masy.

A co stanowi przeciwwskazanie do operacji? Wycięcie migdałków nie powinno być przeprowadzone, jeśli pacjent cierpi z powodu ostrej infekcji dróg oddechowych. Przeciwwskazanie do operacji stanowią też wady anatomiczne, w tym rozszczep podniebienia.

Jakie są zalecenia przed usuwaniem migdałków?

Jeśli pacjent jest zakwalifikowany do zabiegu usunięcia migdałków, lekarz prowadzący przekaże mu wszelkie zalecenia na wizycie przedoperacyjnej. Te mogą się różnić w zależności od placówki, w której przeprowadzane będzie usuwanie migdałków oraz zespołu przeprowadzającego operację.

Podstawowe badania, jakie wykonuje się przed zabiegiem to morfologia z rozmazem, krzepliwość krwi i badanie EKG. Przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych i obniżających krzepliwość może zwiększyć ryzyko krwawienia. Dlatego niezwykle ważne jest zgłoszenie chorób współistniejących i przyjmowanych na stałe leków – o ich odstawieniu może zdecydować lekarz prowadzący.

Jakie są jeszcze zalecenia przed usuwaniem migdałków? Należy zwrócić większą uwagę na dietę, ponieważ nie tylko leki wpływają na krzepliwość krwi. Przed operacją lepiej więc unikać czosnku, soku z malin, tranu i herbatek z dziurawcem.

Jak przebiega operacja wycięcia migdałków?

Zabieg usunięcia migdałków (w całości lub częściowo) przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym lub znieczuleniu miejscowym z sedacją dożylną. Operacja wycięcia migdałków trwa około godziny. Jest przeprowadzana przez jamę ustną, więc nie wymaga nacięć na skórze. Może być wykonana tradycyjną metodą, tj. przy użyciu skalpela i innych narzędzi chirurgicznych. Alternatywą są zabiegi usunięcia migdałków z wykorzystaniem systemu elektrochirurgicznego (zabieg BIZact) albo energii fal elektromagnetycznych (metodą koblacji). Niezależnie od sposobu przeprowadzenia operacji, efekt jest taki sam. Jednak nowoczesne metody pozwalają skrócić czas zabiegu, zminimalizować krwawienie i uszkodzenie tkanek i zmniejszyć ryzyko komplikacji.

A ile dni po usuwaniu migdałków pacjent spędzi na szpitalnym oddziale? Powrót do domu jest możliwy zazwyczaj już dobę po zabiegu. Rekonwalescencja trwa 2-3 tygodnie. Po operacji wycięcia migdałków stosowane są leki przeciwbólowe i antybiotyk. Powrót do zdrowia wymaga stosowania przez pewien czas odpowiedniej, półpłynnej diety i rezygnacji z pikantnych potraw. Wskazane jest ograniczenie wysiłku fizycznego i prowadzenie oszczędnego trybu życia.

Czy są możliwe powikłania po wycięciu migdałków?

Uciążliwym powikłaniem po usuwaniu migdałków jest ból pooperacyjny. Najczęściej mija on w ciągu tygodnia, ale u niektórych osób może utrzymywać się do 14 dni. Oprócz leków przeciwbólowych pomocne mogą się okazać chłodne jogurty i lody.

Inne możliwe powikłania po wycięciu migdałków to:

• krwawienia,
• nudności i wymioty,
• chrypka i ból gardła (wynikają z założenia rurki intubacyjnej podczas zabiegu),
• zakażenia bakteryjne,
• utrudnione oddychanie wynikające z obrzęku podniebienia miękkiego i języczka,
• czasowa zmiana barwy głosu (z powodu blizn),
• zaburzenia odczuwania smaku.

Operacja wycięcia migdałków, tak jak każda procedura chirurgiczna, niesie ze sobą pewne ryzyko. Niektóre powikłania, takie jak nudności i wymioty, pojawiają się często, inne, np. silny krwotok czy zmiana barwy głosu, marginalnie. Biorąc pod uwagę możliwe skutki przerostu migdałków, ich wycięcie jest rozsądnym rozwiązaniem. Rekonwalescencja trwa krótko, a sama operacja nie jest szczególnie skomplikowana. Na całym świecie wycięcie migdałków jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów laryngologicznych.

Więcej ciekawych treści, dotyczących laryngologii i nurkowania możesz znaleźć na moim profilu na INSTAGRAMIE oraz na FACEBOOKU. Warto dodać do obserwowanych. Masz problem natury laryngologicznej? Umów się na konsultację w moim gabinecie.