Nieprzyjemny zapach z ust jest najbardziej charakterystycznym objawem kamieni migdałkowych, czyli detrytu. Jak dochodzi do jego powstawania? Czy jego pojawienie się zagraża zdrowiu pacjenta? Czy konieczne jest usuwanie kamieni migdałkowych i jak zapobiegać ich powstawaniu? O tym w dzisiejszym artykule.

Czym są i skąd się biorą białe grudki w gardle?

Aby dokładnie wyjaśnić, czym jest detryt, najpierw przyjrzyjmy się temu, jak są zbudowane migdałki podniebienne. To będące skupiskami tkanki limfatycznej struktury, położone po obu stronach gardła. Zbudowane są z mikroskopijnych kanalików, zwanych kryptami migdałkowymi, w których gromadzą się i mieszają składniki detrytu. Są to: złuszczony nabłonek dróg oddechowych, bakterie, które bytują w naszej jamie ustnej oraz resztki pokarmu. W efekcie powstają małe grudki o bardzo nieprzyjemnym, wręcz cuchnącym zapachu i żółtym albo biało-szarym zabarwieniu.

A jakie są przyczyny powstawania kamieni migdałkowych? Normalnie krypty migdałkowe czyszczą się same: podczas przełykania śliny lub mówienia. Jeśli jednak dochodzi do częstych stanów zapalnych, krypty się poszerzają, bliznowaceją i upośledza się ich zdolność do samooczyszczania, przez co się czopują. Powstawaniu detrytu sprzyjają:

• refluks żołądkowo-przełykowy,
• zapalenie zatok,
• zaniechanie lub niewłaściwa higiena jamy ustnej,
• alergie,
• przewlekły niedobór śliny.

Problem detrytu bardzo rzadko dotyczy dzieci. Ta przypadłość jest najczęściej diagnozowana u młodych dorosłych.

Skąd wiadomo, że mamy złogi migdałkowe?

Objawy kamieni migdałkowych to:

• nieprzyjemny zapach z ust (halitoza),
• metaliczny, nieświeży posmak w ustach,
• uczucie zalegającego ciała obcego, tzw. guli w gardle,
• potrzeba odkasływania,
• nawracające stany zapalne migdałków,
• kłopoty z przełykaniem pokarmów.

Często jedynym wyraźnym objawem kamieni migdałkowych jest halitoza . Nieprzyjemny zapach z ust nie znika nawet po bardzo dokładnym umyciu zębów i płukaniu jamy ustnej. Ma to oczywiście związek z procesami gnilnymi, które zachodzą w kryptach migdałkowych. Bywa, że detryt nie manifestuje się w żaden sposób i jest wykrywany przypadkiem: większe złogi można zauważyć podczas odkasływania czy czyszczenia jamy ustnej.

Zdarza się, że detryt prowadzi do infekcji bakteryjnej, a nawet powstania ropnia migdałka. Objawy tej dolegliwości trudno przeoczyć. Pacjent odczuwa ból migdałka promieniujący do ucha, ma trudności z przełykaniem i otwieraniem ust oraz gorączkę. Jest to sytuacja, która wymaga pilnej interwencji lekarskiej.

Leczenie kamieni migdałkowych

Pacjenci, u których wystąpił detryt często pytają laryngologów, czy kamienie migdałkowe są wskazaniem do usuwania migdałków podniebiennych? Odpowiedź na to pytanie brzmi: nie. U każdego, kto ma migdałki, co jakiś czas mogą pojawić się złogi migdałkowe, które da się leczyć.

Wskazaniem do tonsilektomii, czyli wycięcia migdałków podniebiennych, nie są izolowane złogi migdałkowe. Zabieg przeprowadza się tylko w sytuacji, gdy detrytowi towarzyszą inne nieprawidłowości, na przykład wspomniany wcześniej ropień czy nawracające stany zapalne.

W takim razie, jak leczyć kamienie migdałkowe? Laryngolog może usunąć je mechanicznie, a jeśli grudki są dobrze widoczne, pacjent może sam podjąć się tego zadania. Służy do tego zakrzywiona strzykawka, którą płucze się złogi migdałkowe i pętla do odsysania krypt. Do manualnego usuwania kamieni można nawet posłużyć się patyczkiem higienicznym albo szpatułką, którymi uciskamy błonę śluzową migdałka.

W przypadku małych kamieni czasem wystarczy tylko płukanie jamy ustnej roztworem wody utlenionej, soli fizjologicznej albo innych płynów antyseptycznych, na przykład z chlorheksydyną. Do wypłukania treści zalegającej w kryptach przydatny może się okazać irygator. Duże złogi migdałkowe mogą nawet same oderwać się podczas kaszlu.

Należy zaznaczyć, że mechaniczne usuwanie kamieni migdałkowych przeważnie daje tylko czasowe uczucie ulgi. Białe grudki w gardle lubią nawracać. Odnawiają się co kilka tygodni. Aby pozbyć się tego problemu, laryngolog może zaproponować kryptolizę. To bezinwazyjny zabieg laserowy lub wykonywany z wykorzystaniem fal radiowych, który polega na opróżnieniu, spłyceniu oraz zamknięciu krypt migdałkowych. Zazwyczaj wymaga powtórzenia, ale wykazuje się wysoką skutecznością.

Czy możliwa jest profilaktyka kamieni migdałkowych?

Aby zminimalizować ryzyko detrytu, istotna jest prawidłowa higiena jamy ustnej: częste mycie zębów, stosowanie nici dentystycznej, płynu antybakteryjnego oraz usuwanie nalotu z języka. Warto poddawać się zabiegom higienizacji zębów w gabinecie dentystycznym. Dbanie o higienę jamy ustnej pozwoli zapobiec namnażaniu się niechcianych bakterii.

Bardzo ważne jest leczenie stanów zapalnych migdałków i gardła, a także unikanie zachowań, które przyczyniają się do uczucia suchości w jamie ustnej, na przykład picia alkoholu i palenia papierosów. Warto się za to nawadniać. Zapobiegnie to suchości błony śluzowej i namnażaniu się bakterii. Profilaktyka kamieni migdałkowych opiera się także na diecie. Powinniśmy unikać cukrów, które są pożywką dla bakterii tworzących płytkę nazębną.

Więcej ciekawych treści, dotyczących laryngologii i nurkowania możesz znaleźć na moim profilu na INSTAGRAMIE oraz na FACEBOOKU. Warto dodać do obserwowanych. Masz problem natury laryngologicznej? Umów się na konsultację w moim gabinecie.