O tym, że wyciskanie pryszczy sprzyja zakażeniom, wie każdy. Okazuje się, że na pewnej części twarzy takie zabiegi mogą grozić bardzo poważnymi powikłaniami. Mowa o rejonie trójkąta śmierci. To szczególnie unaczyniona strefa, na której nawet mikroskopijne ranki są potencjalnie śmiertelnie niebezpieczne. Czym jest trójkąt śmierci na twarzy? Dlaczego trzeba szczególnie uważać na zakażenia w tej okolicy? Jak radzić sobie z trądzikiem i czyrakami, jeśli wystąpią w obrębie trójkąta śmierci?

Co to jest trójkąt śmierci?

Część twarzy określana jako rejon trójkąta śmierci (lub trójkąta nosowo-wargowego) to okolica o specyficznym unaczynieniu. Znajdują się tam żyły oczne (górna i dolna), żyła kątowa oraz żyła twarzowa. Prowadzą one krew do położonej w czaszce zatoki jamistej.

Gdzie znajduje się trójkąt śmierci? Otóż, obejmuje on powierzchnię od górnej wargi do szczytu piramidy nosa. Podstawą obszaru zwanego trójkątem śmierci jest szpara ust, jego boki przebiegają od kącików ust i stykają się w punkcie zlokalizowanym między oczami.

Złowroga nazwa, jaką nadano tej części twarzy nie wzięła się znikąd. Wszelkie z pozoru błahe infekcje skórne, na przykład po wyciskaniu pryszczy w rejonie trójkąta śmierci, mogą przerodzić się w powikłania wewnątrzczaszkowe, prowadzące nawet do zgonu. Dzieje się tak, ponieważ u większości osób żyły zlokalizowane w obszarze zwanym trójkątem śmierci nie mają zastawek. Niesie to ze sobą duże ryzyko zakażenia. Jeśli do krwi dostaną się bakterie, mogą przez te naczynia dotrzeć do mózgu, powodując tak poważne stany jak zapalenie zatoki jamistej, ropień mózgu czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Mało tego, część twarzy znajdująca się w rejonie trójkąta śmierci jest szczególnie unerwiona. Jeśli więc któryś ze znajdujących się tam nerwów czaszkowych zostanie uszkodzony, może dojść nawet do paraliżu, uszkodzenia wzroku albo upośledzenia funkcji motorycznych, takich jak poruszanie ustami.

Świadomość tego, jaki obszar skóry twarzy znajduje się w obrębie trójkąta śmierci i unikanie czynników ryzyka sprzyjających zakażeniu, mogą pomóc uchronić się przed poważnymi konsekwencjami.

Czy wyciskanie pryszczy może być niebezpieczne?

Na naszej skórze twarzy naturalnie bytują różne drobnoustroje. Ta flora bakteryjna jest niegroźna, a w dużej mierze nawet korzystna, pod warunkiem, że nie dostanie się do tkanek, wywołując w konsekwencji zakażenie. Wielu z nas pozbywa się niechcianych zmian skórnych w postaci wyprysków, po prostu je wyciskając. To bardzo zły pomysł, zwłaszcza gdy pryszcze znajdują się w obrębie trójkąta śmierci. Z pozoru błaha infekcja skórna w tym obszarze niesie ryzyko wystąpienia zagrażających życiu chorób. Osoby zmagające się z trądzikiem powinny więc zwrócić się o pomoc do dermatologa. Jeśli problem nie jest zbyt nasilony, można sięgnąć po dostępne w drogeriach i aptekach miejscowe preparaty zmniejszające stan zapalny.

Czyraki w obrębie trójkąta śmierci – co robić?

Warto wiedzieć, że wyciskanie pryszczy sprzyja rozwojowi czyraków. To zmiany skórne, które mogą być również wywołane na przykład zaburzeniami hormonalnymi czy nieleczonymi przewlekłymi stanami zapalnymi zatok lub migdałków podniebiennych. Czyrakom sprzyjają niektóre choroby powodujące obniżenie odporności organizmu, między innymi cukrzyca, nowotwory czy choroby nerek. Podstawową przyczyną powstawania tych zmian skórnych jest natomiast zakażenie gronkowcem złocistym, które wywołuje bakteryjne zapalenie mieszka włosowego oraz otaczających go tkanek. Gronkowiec może bytować nie tylko na skórze twarzy, ale też w nosie i gardle. Łatwo więc sobie wyobrazić, jak łatwo o zakażanie tą bakterią w obrębie trójkąta śmierci.

A jak w takim razie odróżnić pryszcze od czyraków? Te drugie mają postać sporej, bardzo twardej, bolącej ropnej krosty z ciemnym punktem zawierającym martwe tkanki. Czyraków nie powinno się wyciskać, bez względu na to, na jakiej części ciała wystąpiły, a już szczególnie tych w obrębie trójkąta śmierci. Osoby, które manipulują przy takich zmianach skórnych, narażają się na bardzo poważne konsekwencje zakażenia. Bakteria, poprzez naczynia krwionośne, może dostać się do zatoki jamistej, powodując jej zakrzepicę albo stan zapalny.

Aby pozbyć się czyraków z obszaru zwanego trójkątem śmierci, konieczne będzie wdrożenie odpowiedniego leczenia przez laryngologa. W większości przypadków wystarczy miejscowa antybiotykoterapia, a w uzasadnionych sytuacjach, doustna lub dożylna. W niektórych przypadkach konieczna jest hospitalizacja i zminimalizowanie mimiki twarzy, a więc ograniczenie mówienia czy żucia, po to, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się zakażenia z rejonu trójkąta śmierci do zatoki jamistej.

Groźne konsekwencje zakażenia – zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

Na obszarze zwanym trójkątem śmierci nawet delikatne wyciskanie pryszczy czy czyraków, z zachowaniem wszelkich zasad higieny, jest absolutnie niewskazane. Wystarczy mikroskopijne uszkodzenie tkanek, aby doszło do infekcji.

Jakie objawy zakażenia w rejonie trójkąta śmierci powinny nas zaniepokoić? To przede wszystkim obrzęk, zaczerwienienie, tkliwość i bolesność skóry. Do najgroźniejszych powikłań, do jakich prowadzi infekcja w tej części twarzy należy zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej. To stan zagrażający życiu. Prowadzi bowiem do zapalenia opon mózgowo rdzeniowych i posocznicy.

Zatoka jamista to parzysta struktura, która znajduje się w czaszce tuż za oczodołem i dochodzi do kości skroniowej. Jej ściany sąsiadują z przysadką mózgową. Przez zatokę jamistą przebiega wiele żył, w tym bardzo ważna tętnica szyjna wewnętrzna. Jeśli w żyłach mózgu i zatokach opony twardej powstają zakrzepy, to uniemożliwiają swobodny przepływ krwi żylnej z i do mózgu. Skutkuje to obrzękiem.

Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej rozwija się bardzo gwałtownie, zwykle w ciągu 1-2 dni. Z powodu skrzepu następuje wzrost ciśnienia w zatokach, który najpierw objawia się silnym, nieustępującym bólem głowy, nasilającym się podczas pochylania. Wśród innych objawów zakrzepicy zatoki jamistej można wymienić:

• obrzęk wokół oka,
• spuchnięcie i opadanie powiek,
• narastający ból oczodołu,
• wytrzeszcz gałki ocznej,
• trudności z poruszaniem gałkami ocznymi,
• podwójne widzenie,
• rozmyty obraz, a nawet utrata wzroku,
• ból ucha,
• nudności,
• gorączkę,
• zaburzenia świadomości,
• drętwienie twarzy i inne objawy neurologiczne.

Konsekwencje zakażenia w rejonie trójkąta śmierci w postaci zakrzepicy zatoki jamistej należy uznać za trudny problem kliniczny, choć na szczęście niezwykle rzadki. Dawniej była to choroba o stuprocentowej śmiertelności, dziś w terapii stosowane są skuteczne leki przeciwbakteryjne i przeciwkrzepliwe i inne. Niemniej zapalenie zatoki jamistej to stan bezpośredniego zagrożenia życia.

U podłoża zakrzepicy zatoki jamistej leżą nie tylko infekcje, do których doszło w obrębie trójkąta śmierci, ale także zapalenie zatok przynosowych czy ropnie okołozębowe.

Więcej ciekawych treści, dotyczących laryngologii i nurkowania możesz znaleźć na moim profilu na INSTAGRAMIE oraz na FACEBOOKU. Warto dodać do obserwowanych. Masz problem natury laryngologicznej? Umów się na konsultację w moim gabinecie.