Zatokowy ból głowy jest jedną z najbardziej dokuczliwych i irytujących dolegliwości bólowych, jakich możemy doświadczyć. Osoba, która zmaga się z tą dolegliwością, nie może się skupić i trudno jest jej normalnie funkcjonować. Dziś wyjaśniamy, co oznacza ból zatok, jak zlokalizować jego pochodzenie i jak sobie z nim radzić.

Zatokowy ból głowy – przyczyny i objawy

Ból zatok najczęściej jest objawem toczącego się stanu zapalnego. W zależności od tego, które zatoki są zajęte chorobowo, ból ten może mieć różną lokalizację oraz nasilać się lub ustępować pod wpływem rozmaitych czynników. Wspólnym mianownikiem wszystkich rodzajów zatokowego bólu głowy jest to, że dolegliwości dotyczą głowy i części twarzowej czaszki.

Zatokopochodne bóle głowy mają charakter ostry, pulsujący i rozpierający. Często zdarza się, że promieniują do innych obszarów twarzy i głowy. Nasilenie zatokowego bólu głowy może następować przy zmianie pozycji, kaszlu, wydmuchiwaniu nosa albo nagłym spadku lub wzroście temperatury otoczenia.

Zatokowy ból głowy często wiąże się z podwyższoną temperaturą ciała, bólami zębów, a także zmęczeniem , kaszlem, katarem, bólem czy łzawieniem oczu. To, w którym miejscu głowy odczuwamy ból i w jakich sytuacjach się on nasila, może nakierunkować nas na to, które zatoki są zainfekowane. Może być to: zatoka szczękowa, czołowa, sitowa lub klinowa.

Ból przy zapaleniu zatok szczękowych

Zatoki szczękowe są zlokalizowane bezpośrednio nad szczęką, tuż pod oczami. Struktury te są parzyste. Stan zapalny zatok szczękowych najczęściej występuje u osób dorosłych. Oto, jakie objawy bólowe głowy i twarzy są charakterystyczne w jego przebiegu:

1. Występują jednostronnie bądź obustronnie, jeśli są zajęte dwie zatoki szczękowe.
2. Mogą promieniować do zębów – boleć może zarówno zatoka, jak i oczodół.
3. Nasilają się podczas pochylania głowy lub podczas oczyszczania nosa.
4. Zmniejszają się podczas przyjmowania pozycji leżącej.

Czasami jednak zdarza się, że ten typ zatokowego bólu głowy dotyczy części potylicznej lub ciemieniowej. Inne nieswoiste objawy zapalenia zatok szczękowych to: stan podgorączkowy (do 38 stopni), niedrożność przewodów nosowych, obniżone samopoczucie i wzmożona senność, a także obecność ropnej wydzieliny z nosa lub spływającej po tylnej ścianie gardła.

Zapalenie zatok czołowych – jak boli przy nim głowa?

Zatoka czołowa to ta, która jest zlokalizowana nad oczodołami. Czym zatem charakteryzują się zatokowe bóle głowy związane z ostrym zapaleniem zatoki czołowej?

1. Mają charakter silnego, rozpierającego bólu w okolicy nadoczodołowej.
2. Nasilają się podczas dotykania lub opukiwania zatoki czołowej.
3. Nasilają się podczas przyjmowania pozycji poziomej, czyli podczas leżenia, a także podczas pochylania głowy,
4. Zmniejszają się, gdy przyjmujemy pozycję pionową.

Dodatkowo, w zapaleniu zatok czołowych często obserwuje się wyciek ropny z nosa, notowane są stany podgorączkowe, a także pojawia się senność. Warto dodać, że bóle w okolicy gałki ocznej lub głębokie bóle zagałkowe, które są objawami zapalenia zatok czołowych, mogą też dotyczyć innych chorób, np. z zakresu okulistyki.

Ból głowy przy zapaleniu zatok sitowych

Zatoki sitowe są zlokalizowane na wysokości połowy nosa. Stany zapalne dotyczące tych niewielkich struktur najczęściej dotyczą dzieci.

Charakterystyczne cechy zatokowego bólu głowy i twarzy w przebiegu ostrego zapalenia zatok sitowych to:

1. Lokalizacja w okolicy oczodołu, okolicy skroniowej, okolicy nasady nosa bądź przyśrodkowego kącika oka.
2. Występowanie najczęściej o wczesnej, porannej porze. Ból może utrzymywać się w ciągu dnia.
3. Nasilenie przy przyjęciu pozycji poziomej czyli leżącej.
4. Obecność ropnego, zielonego kataru, a czasami nawet obrzęk powieki.

Dodatkowo, może wystąpić osłabienie albo utrata węchu, a także ból podczas ucisku i opukiwania zatok.

Jak boli zapalenie zatoki klinowej?

Zatoki klinowe to te, które znajdują się za jamą nosową, głęboko w szczęce. Stan zapalny pojawia się w nich najrzadziej, ale z uwagi na lokalizację, trudniej się go leczy. Niesie poważne konsekwencje – jeśli nie zostanie podjęte postępowanie terapeutyczne, może się rozprzestrzenić na struktury mózgu lub doprowadzić do upośledzenia zmysłu wzroku. Co gorsza, ból głowy od zatok klinowych jest niecharakterystyczny. Czujność diagnostyczną powinny jednak wzbudzić następujące czynniki:

1. Ból zlokalizowany w tylnej części głowy lub w obszarze oczodołów.
2. Przeszywający ból, nasilający się przede podczas pochylania głowy i leżenia.
3. Pogorszenie widzenia.
4. Cienie pod oczami.

Innymi objawami mogącymi sugerować zapalenie zatoki klinowej są obecność gęstej wydzieliny śluzowej lub ropnej, spływającej po tylnej stronie gardła oraz mdłości.

Leczenie zapalenia zatok i związanych z nim bólów głowy

Gdy zatokowy ból głowy nie ustępuje po kilku dniach lub wręcz nasila się, a także gdy towarzyszy mu gorączka czy pogorszenie widzenia, należy bezwzględnie udać się do lekarza, który zleci odpowiednią diagnostykę.

Podstawowym badaniem, po jakie sięgnie laryngolog, będzie rynoskopia, czyli obejrzenie śluzówki jam nosa za pomocą wziernika. Dalsze poszukiwanie przyczyn zatokowego bólu głowy będzie wymagało wykonania badań obrazowych: RTG, rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej.

W zależności od podłoża stanu chorobowego, przyczynowe leczenie zapalenia zatok może być realizowane przy użyciu antybiotyków lub glikokortykosteroidów. Pomocniczo stosuje się leki zmniejszające obrzęk i przekrwienie śluzówki, a także roztwór soli fizjologicznej. W leczeniu objawowym zatokowego bólu głowy najlepsze rezultaty daje ibuprofen lub paracetamol. Obie substancje są obecne w tabletkach przeciwbólowych dostępnych bez recepty.

Dodatkowo, można sięgnąć po domowe sposoby na ból głowy od zatok, takie jak inhalacje czy ciepłe okłady. Warto też zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w mieszkaniu.

W walce z zatokowym bólem głowy sprawdza się dobrze również naświetlanie z użyciem lamp na podczerwień.

Więcej ciekawych treści, dotyczących laryngologii i nurkowania możesz znaleźć na moim profilu na INSTAGRAMIE oraz na FACEBOOKU. Warto dodać do obserwowanych. Masz problem natury laryngologicznej? Umów się na konsultację w moim gabinecie.