Uczucie zatkanych uszu jest jedną z najczęstszych przyczyn dyskomfortu lotniczego. To charakterystyczny objaw związany ze zmianą ciśnienia przy wznoszeniu się lub opadaniu samolotu. Niekiedy oprócz tego pojawia się ból w uszach. Skąd się bierze? Jak uniknąć bólu ucha? Jak radzić sobie z tą przykrą dolegliwością? Czy leki przeciwobrzękowe mogą nam w tym pomóc? Jakie metody na bóle uszu podczas lotu możemy zaczerpnąć od… nurków? Podpowiadamy!
Przyczyny bólu ucha podczas lotu
Okazuje się, że główną przyczyną bólu w uszach jest niesprawnie działająca trąbka słuchowa, która nie wyrównuje ciśnienia między uchem środkowym a środowiskiem zewnętrznym.
W trakcie startu lub lądowania, z powodu różnicy wysokości, następuje gwałtowna zmiana ciśnienia w samolocie (czyli poza organizmem), podczas gdy to, które panuje w uchu środkowym pozostaje na stałym poziomie. Wówczas do akcji wkracza trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza) łącząca ucho środkowe z gardłem. Ma kształt kanału, którego przekrój może się zwiększać, dzięki czemu wyrównuje się ciśnienie w uchu.
Do dyskomfortu lotniczego, jakim jest ból w uchu dochodzi wówczas, gdy zdolność trąbki słuchowej zostaje upośledzona. Może tak być na przykład podczas infekcji albo w czynnej fazie alergii. Kiedy wyrównanie ciśnienia w uchu się nie udaje, a ból narasta, może dojść do wystąpienia barotraumy uszu, czyli urazu ciśnieniowego, takiego jak np. pęknięcie błony bębenkowej. Skutkiem tego mogą być poważne uszkodzenia słuchu.
Alergia i infekcja a lot
Trwająca infekcja wirusowa lub bakteryjna nie tylko oznacza zatkany nos czy chrypkę. Jej efektem często jest również niedrożność trąbki Eustachiusza. Infekcja może też dotyczyć samego ucha środkowego. Czy takie objawy uszne mogą być przeszkodą, gdy planujemy lot?
Toczący się stan zapalny nie sprzyja lataniu samolotem, ponieważ upośledzona zdolność do wyrównania ciśnienia w uchu może doprowadzić właśnie do bólu, a w skrajnych przypadkach nawet do uszkodzenia słuchu. Jak rozpoznać, że jesteśmy w aktywnej fazie infekcji lub alergii? Jedną z najłatwiej zauważalnych oznak takiego stanu jest nosowanie, czyli zmiana głosu podczas nieżytu nosa.
Skuteczne sposoby na ból ucha podczas lotu samolotem
Najłatwiejszym sposobem na unikanie bólu uszu podczas lotu byłaby oczywiście rezygnacja z latania, gdy wiemy, że trąbka słuchowa może nie radzić sobie z wyrównaniem ciśnienia w uszach. Na szczęście istnieją skuteczne sposoby na zatkane uszy podczas lotu. Oto one:
- Przełykanie.
Aby odetkać uszy najczęściej wystarczy przełknąć ślinę. Podczas przełykania dochodzi bowiem do zwiększenia przekroju kanału trąbki Eustachiusza. Powietrze będzie mogło wówczas przepłynąć między uchem środkowym a gardłem, w efekcie czego dojdzie do wyrównania ciśnienia w uchu. Uczucie zatkania uszu powinno wtedy zniknąć. - Żucie gumy.
Innym skutecznym sposobem na zatkane uszy podczas lotu jest żucie gumy. W trakcie tej czynności dochodzi do wzmożonej produkcji śliny, a co za tym idzie – częstszego przełykania, które może odetkać uszy. Podczas żucia zmniejsza się napięcie mięśniowe w okolicach ucha i gardła, co również pomoże otworzyć trąbkę słuchową i uniknąć bólu ucha. - Ziewanie.
Podczas ziewania, podobnie jak w czasie żucia, dochodzi do otwarcia trąbki słuchowej. To także dobry sposób na unikanie bólu uszu podczas lotu. - Manewr Valsalvy i inne triki nurków.
Aby zwalczyć dyskomfort lotniczy, o którym mówimy, możemy też sięgnąć po skuteczne sposoby doskonale znane przez nurków. To manewr Valsalvy, próba Toynbee i próba Frenzla. Na czym polega manewr Valsalvy? Aby go wykonać, należy ścisnąć palcami skrzydełka nosa, zamknąć usta i dmuchnąć powietrze tak jak przy pompowaniu balonu. Próba Toynbee polega natomiast na przełknięciu śliny przy jednoczesnym zatkaniu nosa. Z kolei próba Frenzla wymaga nabrania powietrza do jamy ustnej, zatkaniu nosa, a następnie cofnięciu języka do góry i do tyłu. Język zadziała jak tłok, który zwiększy ciśnienie w trąbce Eustachiusza i uchu środkowym, co pozwoli skutecznie odetkać uszy.
Leki i wyroby na ból ucha podczas lotu samolotem
Czy przed lotem warto zgłosić się do lekarza? Jeśli potrzebujemy leków na infekcję lub alergię, to oczywiście tak. Niestety, nikt jeszcze nie wymyślił lekarstwa przeznaczonego specjalnie na to, by gwałtowna zmiana ciśnienia w samolocie nie wywoływała bólu. Nie oznacza to jednak, że farmakologia nie ma nam w tym względzie niczego do zaoferowania.
Unikanie bólu uszu podczas lotu może być łatwiejsze dzięki dostępnym bez recepty donosowym lekom przeciwobrzękowym czyli stosowanym w trakcie kataru. Wystarczy sięgnąć po preparat obkurczający przed startem albo przed lądowaniem. Środek spowoduje otwarcie trąbek słuchowych, wyrównanie ciśnienia i pozwoli w ten sposób uniknąć bólu ucha. Jednak nie zawsze takie preparaty pomagają, dlatego lepiej zrezygnować z lotu w trakcie zapaleń uszu, a ostre zapalenie ucha środkowego jest przeciwskazaniem do lotu samolotem.
Dobrym pomysłem są także specjalne zatyczki dla dorosłych, dostępne nie tylko w aptekach, ale i sklepach medycznych lub ze sprzętem sportowym. Ich zastosowanie pozwala stworzyć dodatkową komorę przed błoną bębenkową i opóźnić wzrost ciśnienia, który pojawi się podczas startu lub lądowania. Tym samym udaje się uniknąć bólu ucha, którego występowanie jest przecież wynikiem gwałtownej zmiany ciśnienia w samolocie.
Więcej ciekawych treści, dotyczących laryngologii i nurkowania możesz znaleźć na moim profilu na INSTAGRAMIE oraz na FACEBOOKU. Warto dodać do obserwowanych. Masz problem natury laryngologicznej? Umów się na konsultację w moim gabinecie.
