Przerośnięty trzeci migdałek to problem, który najczęściej występuje u dzieci w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W dzisiejszym wpisie wyjaśniam, na jakie typowe objawy przerostu migdałka należy zwrócić uwagę. Wskazuję także jak wygląda leczenie powiększonego adenoidu. Rozprawiam się też z popularnymi mitami, związanymi z adenotomią, czyli usunięciem trzeciego migdałka.
Czym jest trzeci migdał?
Trzeci migdałek, inaczej nazywany migdałkiem gardłowym albo adenoidem, jest zlokalizowany na tylnej ścianie gardła, ponad migdałkami podniebiennymi i podniebieniem miękkim czyli w nosogardle. Nie można go zobaczyć bez narzędzi laryngologicznych. Wśród nich podstawowym jest lusterko, a bardziej zaawansowane to fiberoskop.
Trzeci migdał rozwija się w pierwszych kilku latach życia dziecka. Maksymalną wielkość osiąga u około 5-letniego malucha. Od 7. roku życia ulega natomiast stopniowemu zanikaniu. Adenoid u dzieci przed okresem dojrzewania bierze udział w zwalczaniu infekcji bakteryjnych i wirusowych. U nastolatków zupełnie traci swoją rolę w układzie immunologicznym.
Przyczyną przerostu trzeciego migdałka są najczęściej nawracające infekcje wirusowe i bakteryjne, ale okazuje się, że wpływ na to może mieć też przebywanie w otoczeniu dymu tytoniowego.
Co wskazuje na przerost migdałków u dzieci? 5 typowych objawów
Skoro już wiemy, dlaczego przerost trzeciego migdałka u dzieci najczęściej występuje w pierwszych latach życia i co może go powodować, pora zastanowić się nad tym, jakie objawy mogą wskazywać na powiększenie trzeciego migdałka. Laryngolodzy mówią o pięciu typowych. Są to:
- Częste infekcje górnych dróg oddechowych.
- Przewlekły katar, często mylony z zapaleniem zatok.
- Chrapanie.
- Spanie z otwartą buzią.
- Częste infekcje ucha środkowego.
Wymienione powyżej objawy przerostu migdałka gardłowego wynikają przede wszystkim z obturacji, czyli przewlekłego zwężenia tylnych nozdrzy i gardła, zaburzeń drożności trąbek słuchowych, których ujścia są położone blisko adenoidu, a także namnażania się bakterii chorobotwórczych.
Jeśli obserwujesz takie objawy u swojego dziecka, koniecznie udaj się do laryngologa. Konsekwencją tego, że leczenie trzeciego migdała będzie odwleczone w czasie, może być między innymi zespół bezdechów sennych. To schorzenie, które występuje wprawdzie u ok. 2 proc. dzieci, ale jego następstwa mogą być poważnymi problemami zdrowotnymi. To np. schorzenia sercowo-naczyniowe, refluks czy zaburzenia behawioralne.
Przerost trzeciego migdałka u dzieci – leczenie
Aby wyleczyć przerośnięty migdałek gardłowy, najpierw należy przeprowadzić diagnostykę. Laryngolog wykona badanie przedmiotowe rynoskopem lub fiberoskopem. Dzięki temu oceni, jak poważny jest przerost migdałków i dobierze odpowiednią metodę leczenia. Z uwagi na to, że przerost trzeciego migdałka u dziecka może wywoływać bezdechy senne, specjalista niekiedy zleca też badanie poligraficzne lub polisomnografię.
Jeśli migdałek gardłowy nie jest dramatycznie przerośnięty, to lekarz sięgnie najprawdopodobniej po glikokortykosteroidy donosowe. Ich zaletą jest to, że działają miejscowo, dzięki czemu dobry efekt terapeutyczny dają już nawet dość niskie dawki.
W przypadku gdy migdałek gardłowy jest znacznie przerośnięty (tj. obturuje nozdrza tylne >50%), a do tego wykazuje cechy infekcyjne i objawy przerostu są bardzo nasilone, lekarz zaproponuje adenotomię, czyli usunięcie trzeciego migdałka. Zabieg jest bezpieczny i nie wymaga długotrwałego znieczulenia ogólnego. Zwykle na przeprowadzenie adenotomii wystarczy do 20-30 minut. Czasami zabieg poszerza się o wykonanie drenażu uszu środkowych, jeśli są ku temu wskazania. Mały pacjent nie wymaga też długotrwałej rekonwalescencji. Jeśli przerost migdałków jest powodem zespołu bezdechów sennych, to nawet w 90 proc. przypadków obserwuje się po wykonaniu adenotomii wyraźną poprawę behawioralną, a także taką, która wiąże się z utrzymaniem właściwej masy ciała i tempa wzrastania.
Warto podkreślić, że lekarzom bardzo zależy nam na tym, żeby dziecko miało migdałki i usuwają je wyłącznie wtedy, kiedy są ku temu wskazania medyczne.
Usunięty migdałek gardłowy a układ odpornościowy – obalam mity
Na koniec pora rozprawić się z mitami, przez które przerost migdałków jest często lekceważony, a rodzice obawiają się zakwalifikowania dziecka do adenotomii.
Wiele osób uważa, że dziecko po usunięciu trzeciego migdałka nie ma odporności i będzie częściej chorować. To mit! Po operacji trzeciego migdałka objawy przerostu znikną. Dziecko przestanie więc spać z otwartą buzią i chrapać, przestanie mieć częste infekcje ucha środkowego i przestanie chorować tak często jak do tej pory. Zdecydowanie rzadziej będzie też miało katar.
Więcej ciekawych treści, dotyczących laryngologii i nurkowania możesz znaleźć na moim profilu na INSTAGRAMIE oraz na FACEBOOKU. Warto dodać do obserwowanych. Masz problem natury laryngologicznej? Umów się na konsultację w moim gabinecie.
